Ma trận McKinsey phân tích chiến lược của Apple

Trước khi phân tích ma trận McKinsey của Apple Inc., sơ lược về lịch sử, đây là tập đoàn công nghệ máy tính của Hoa Kỳ có trụ sở chính đặt tại Silicon Valley ở San Francisco, tiểu bang California; thành lập ngày 1 tháng 4 năm 1976. Với lượng sản phẩm bán ra toàn cầu hàng năm là 108,25 tỷ đô la Mỹ (2011), và có 14.800 nhân viên ở nhiều quốc gia, sản phẩm là máy tính cá nhân, phần mềm, phần cứng, thiết bị nghe nhạc và nhiều thiết bị đa phương tiện khác. Sản phẩm nổi tiếng nhất là Apple Macintosh, iPod nghe nhạc, chương trình nghe nhạc iTunes, đặc biệt là điện thoại iPhone và máy tính bảng iPad.

Theo số liệu thống kê và phân tích thị trường của Statista Inc., vào những năm 2004 đến 2008, dòng sản phẩm Ipod độc chiếm thị trường thiết bị nghe nhạc, có thời điểm đến 75,6% thị phần, bỏ xa các đối thủ SanDisk (9,7%), Creative (4,3%), Samsung (2,5%), Sony (1,9%)… Tuy nhiên, hiện nay sản phẩm này gần như không còn chỗ đứng trên thị trường do sự phát triển mạnh mẽ của các thiết bị smartphone tích hợp.

Sản phẩm chiến lược quan trọng nhất của Apple là Iphone, có thời điểm chiếm đến 50% thị phần điện thoại thông minh smartphone thế giới, nhưng đến năm 2014 chỉ còn đạt 17,6% thị phần và bị Samsung vượt qua với 29,6% cũng như chịu sự cạnh tranh quyết liệt từ các hãng khác. Tuy nhiên với lợi thế về công nghệ, thương hiệu và chọn phân khúc thị trường cao cấp, iphone vẫn luôn khẳng định vị thế chiến lược trên thị trường.

Đối với sản phẩm máy vi tính (PC & laptop), tính trong 2014, Apple chỉ chiếm 5,7% với hai dòng chủ lực là MacBook Air và Retina MacBook Pro, đứng thứ 5 thế giới sau Lenovo (19,4%), HP (18,8%), Dell (12,7%), Acer (8,1%). Tuy nhiên với lợi thế về tốc độ, mỏng nhẹ, chất lượng, đây vẫn là thị trường tiềm năng cần đầu tư của Apples. Tương tự, gắn liền với máy vi tính là hệ điều hành máy tính (computers & laptop), MacOSX hiện chiếm 8,67% thị trường; bi Windows (88,46%) bỏ xa, nhưng cũng có vị thế lớn so với Linux (1,39%).

Tablet cũng là một sản phẩm chiến lược của Apple, hiện chiếm 22,8% thị phần thế giới; và đang bị cạnh tranh gay gắt bởi các đối thủ, điển hình là Samsung (18,3%). Một dòng sản phẩm chiến lược khác của Apple là Itunes, hiện đang độc chiếm thị trường âm nhạc số với 64% thị phần năm 2014, bỏ xa tập đoàn Universal Music Group chỉ đạt 30.52%. Với tốc độ tăng trường cao của ngành âm nhạc số, Apple xác định, cùng với iphone, Itunes sẽ là dòng sản phẩm cao cấp chiến lược trong chiến lược kinh doanh của công ty.

Ma trận McKinsey áp dụng cho Apple được thiết kế như sau:

Hình 1: Ma trận McKinsey của Apple

Nguồn: Theo số liệu Statista Inc. (2014)

Theo mô hình ma trận McKinsey, dễ dàng nhận thấy 2 lĩnh vực chiến lược của Apple là iphone và itunes; hai lĩnh vực tiềm năng là tablet và máy vi tính. Sản phẩm bị loại bỏ là ipod; và iMac chỉ là một dòng sản phẩm bổ trợ, bán kèm.

Nguồn: Phan Thanh Tú (2019), Quản trị Chiến lược Doanh Nghiệp, NXB Công Thương, trang 160 – 162.